Mnie świat interesuje, jako cud niepodważalny. Zdziwienie, a właściwie zachwyt światem - powiedział o sobie w jednym z wywiadów autor przeboju wszechczasów „Dziwny jest ten świat”. To wykonanie tego utworu na festiwalu w Opolu rozpoczęło pasmo sukcesów w karierze Czesława Niemena. Do końca lat 60. status artysty, jako gwiazdy ogólnopolskiej sceny, był niepodważalny. Następna dekada przyniosła zaskakujący zwrot w jego karierze, zainteresował się muzyką awangardową i psychodeliczną. Przez kolejne lata kontynuował swoją przygodę z progresywnym rockiem i elektroniką przebijając się do międzynarodowej publiczności. Działalność artystyczna Niemena to nie tylko spory kawałek historii polskiej muzyki rozrywkowej, ale i ciekawa opowieść o realiach PRL-owskiego show-biznesu.

Reżyser Krzysztof Magowski nie po raz pierwszy zainteresował się sylwetką kultowego muzyka, w 2004 r. zrealizował dokument „Sie macie ludzie” poświęcony wokaliście zespołu Dżem, Ryszardowi Riedlowi. Okazją do stworzenia dokumentu o Niemenie była 10. rocznica śmierci charyzmatycznego artysty, który odszedł od nas w styczniu 2004 r.

Do realizacji filmu wykorzystano wiele unikalnych i nigdy niepublikowanych materiałów. Archiwa te rzucają nowe światło na życie i twórczość Niemena. O artyście opowiadają nie tylko członkowie jego rodziny, ale również zaprzyjaźnieni muzycy, krytycy i dziennikarze muzyczni, w sumie ponad 50 osób. W tle tych opowieści pojawiają się meandry polityki kulturalnej PRL-u, bo to rzesza komunistycznych aparatczyków odpowiadała za zmienne losy kariery Niemena i recepcję jego twórczości w zależności od sympatii ówczesnych władz i krytyki.

Sam Niemen wspominał tamte czasy mówiąc w jednym z wywiadów: - „Kto ma lepszą sztukę, ten ma lepszy rząd” – to z Herberta. Więc decydenci, już od połowy lat 70., umizgiwali się i do mnie. Próbowali mnie wmieszać w swoją strukturę rządzenia kulturą, przypasowywać do obrazka. Ja jednak uparcie robiłem swoje. Np. prezentując Norwida, czy własne teksty – mówiłem wprost, co było niemiłe dla systemu. Oni przymykali na to oczy i mówili: „Dobra, niech sobie mówi, ale żeby nam tutaj coś zagrał”.

„Sen o Warszawie” to jednak nie tylko wypowiedzi znających artystę ludzi i unikalne archiwa, ale też potężna dawka muzyki Niemena, którego w 1999 r. tygodnik „Polityka” uhonorował mianem wykonawcy wszechczasów. Jego twórczość weszła do kanonu polskiej piosenki i do dziś jest inspiracją dla młodszych artystów, zarówno tych z głównego nurtu muzyki rozrywkowej jak i twórców alternatywy.

„Sen…” długo oczekiwane, kanoniczne wręcz dzieło dokumentalne, trafił niedawno do kin, gdzie dokumentów prawie niestety nie ma. I ku zaskoczeniu ekspertów zgromadził sporo ponad 20 tys. publiczność, co wobec miażdżącej konkurencji komercyjnych hitów jest wynikiem znakomitym. Ale dopiero dzięki wielokrotnej emisji (która może być nawet jeszcze w stosunku do planów zwiększona, jeśli widzowie wyrażą taką wolę) w Telewizji Polskiej pełną możliwość przypomnienia sobie tego wybitnego muzyka zyskają miliony jego wielbicieli w Polsce.

„Sen o Warszawie”, reż. Krzysztof Magowski:
wtorek, 17 lutego, godz. 22:55, TVP2
sobota, 28 lutego godz. 13:20, TVP Kultura
środa, z jeszcze nie ustaloną datą w maju br. , godz. 20:20, TVP Kultura.

Centrum Informacji TVP