Zgodnie z regulaminem konkursu Książka Historyczna Roku, jury przyznało nagrody w dwóch kategoriach. Otrzymali je autorzy, których książki zostały wydane w języku polskim po raz pierwszy pomiędzy 1 stycznia a 31 grudnia 2007.
Konkursowi towarzyszyło głosowanie internetowe na Książkę Historyczną Roku. Od 26 czerwca do 15 sierpnia na stronie www.ksiazkahistorycznaroku.pl odnotowano 4 107 głosów.
W kategorii „Najlepsza książka naukowa opisująca losy Polski i Polaków w okresie PRL” laureatem został Rafał Wnuk za książkę
„Atlas polskiego podziemia niepodległościowego w latach 1944 – 1956”. To książka skierowana do wszystkich zainteresowanych powojenną historią Polski. Atlas szczegółowo przedstawia zagadnienia do niedawna niemal nieobecne w świadomości historycznej Polaków.
Publikacja Rafała Wnuka zyskała uznanie zarówno jury jak i czytelników, zdobywając również Nagrodę Czytelników. Autor otrzymał 1866 głosów oddanych na stronie internetowej konkursu.
W kategorii „Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku” zwyciężył Ryszard Terlecki z książką
„Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944 – 1990”. To pierwsza książka opisująca historię bezpieki, od jej powstania (1944) u boku sowieckiego NKWD, aż po jej likwidację w suwerennej Rzeczypospolitej (1990).
Nagrodę Czytelników w tej samej kategorii otrzymał Marek Grajek za książkę
„Enigma – bliżej prawdy”, który otrzymał 2111 głosów.
Książka Marka Grajka pozwala w pełni docenić pionierski i decydujący wkład polskich kryptologów i matematyków w historię łamania szyfrów Enigmy.
Książki Historyczne Roku 2007 zostały wybrane przez jury pod przewodnictwem prof. dr hab. Piotra Franaszka w składzie: prof. dr hab. Tomasz Gąsowski, prof. dr hab. Andrzej Chwalba, prof. dr hab. Wiesław Wysocki, dr hab. Andrzej Nowak oraz dr Jerzy Targalski.
Organizatorzy konkursu: Telewizja Polska S.A., Polskie Radio SA oraz Instytut Pamięci Narodowej podejmując decyzję o ufundowaniu nagrody w konkursie Książka Historyczna Roku mieli na celu badanie i popularyzowanie dziejów Polski w XX wieku oraz promocję czytelnictwa książek historycznych.
Na mocy trójstronnego porozumienia pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej, Polskim Radiem SA i Telewizją Polską S.A. 3 kwietnia 2008 r. została ogłoszona I edycja konkursu „Książka Historyczna Roku” o nagrodę im. Oskara Haleckiego.
Podmiotami uprawnionymi do zgłaszania książek do Konkursu byli: członkowie jury, wydawnictwa i rektorzy wyższych uczelni uniwersyteckich. Warunkiem prawidłowego zgłoszenia do Konkursu było dostarczenie 3 egzemplarzy książki wraz z dołączonym formularzem zgłoszeniowym stanowiącym załącznik do regulaminu.
Laureaci Nagrody im. Oskara Haleckiego zostali wyłonieni w dwóch etapach. W pierwszym etapie powołane przez organizatorów
sześcioosobowe jury wybrało do 10 tytułów z każdej kategorii spośród książek zgłoszonych do konkursu. W drugim etapie na stronie internetowej konkursu na nominowane książki głosy oddawali członkowie jury oraz czytelnicy.
Wręczenie laureatom konkursu nagród o łącznej wartości 150 tys. zł odbyło się 30 sierpnia 2008 roku podczas uroczystej Gali w Belwederze. Uroczystość była transmitowana przez TVP INFO.
Książki nagrodzone w konkursie:
1. Rafał Wnuk (red.) – „ Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956” Atlas jest wydawnictwem prezentującym zasięg i struktury organizacji konspiracyjnych oraz zbrojną aktywność polskiej partyzantki powojennej. Praca jest unikalna ze względu na szczegółowość prezentowanych treści historycznych oraz bogactwo informacji z zakresu najnowszej historii Polski.
Atlas przedstawia zagadnienia do niedawna niemal nieobecne w świadomości historycznej Polaków. Były one celowo przemilczane, co wynikało z tezy, iż w 1944 roku zdecydowana większość Polaków poparła nową władzę. Tych, którzy przeciwstawiali się władzy komunistycznej, oficjalna propaganda nazywała „zdrajcami”, „faszystowskim, reakcyjnym podziemiem”, „zaplutymi karłami reakcji”.
Koncepcja atlasu powstała w Oddziałowym Biurze Edukacji Publicznej IPN w Lublinie. Oprócz wizualizacji kartograficznej wydawnictwo zawiera część opisową oraz ikonograficzną. Ramy chronologiczne atlasu wyznaczają wydarzenia istotne dla genezy i działalności polskiego powojennego podziemia niepodległościowego. Za początkowy moment kształtowania się tej konspiracji uznano styczeń 1944 r. – początek ofensywy sowieckiej, której skutkiem było wkroczenie Armii Czerwonej na ziemie II RP. Data końcowa to grudzień 1956 r., symboliczny moment „wyjścia z lasu” – pod wpływem przemian październikowych – ukrywających się żołnierzy podziemia. Dla dopełnienia obrazu podziemia przypomniano również sylwetki tych, którzy z takiej możliwości nie skorzystali i trwali w ukryciu jeszcze w latach sześćdziesiątych, ścigani przez organa bezpieczeństwa.
„Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956” jest skierowany do wszystkich zainteresowanych powojenną historią Polski. Autorzy starali się zastosować proste i sugestywne metody prezentacji kartograficznej, przemawiające do wyobraźni czytelnika, dlatego wydawnictwo będzie doskonałą pomocą edukacyjną dla uczniów.
2. Ryszard Terlecki – „Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1990”
Była orężem komunistycznego reżimu, spoiwem jego kadr i elit władzy. Walczyła z wrogami jedynie słusznego ustroju, ale bacznie śledziła również konflikty wewnątrz rządzącej partii. Przemoc, terror, upodlenie, szantaż i manipulacje – takimi metodami trzymała ludzi za gardło. Bezpieka. Miecz i tarcza reżimu. Wszystkowiedząca, wszechobe
