W każdym odcinku skonfrontowana zostanie para czołowych twórców polskiej literatury i życia intelektualnego, zaś zaproszeni do udziału w programie historycy, kulturoznawcy, pisarze, reżyserzy, aktorzy i socjologowie spróbują odpowiedzieć na pytania o ocenę ich postaw i twórczości ze współczesnej perspektywy.
Obchody 100-lecia niepodległości są doskonałą okazją do przyjrzenia się różnym poglądom osób, które poprzez swoje dzieła kształtowały światopogląd polskiego społeczeństwa. Wypowiedzi zaproszonych do programu gości będą przeplatane unikalnymi archiwaliami i animacjami.
Bohaterami pierwszego programu (6 września o godz. 22:45) będą Henryk Sienkiewicz i Stefan Żeromski. Twórca monumentalnych, pisanych „ku pokrzepieniu serc” powieści historycznych naprzeciw wrażliwego społecznika, autora pełnej realizmu i naturalizmu prozy. Podróżnik, globtroter i autor reportaży z Afryki i Ameryki Północnej kontra entuzjasta tatrzańskiej przyrody i wczasów nad Bałtykiem. Laureat Nagrody Nobla i reżyser zbiorowej wyobraźni Polaków – Henryk Sienkiewicz oraz kandydat do Nobla, krytyczny obserwator polskości – Stefan Żeromski. Polska husaria naprzeciwko szklanych domów. Kmicic w starciu z Baryką.
Kto wygra ten pojedynek stulecia? O dwóch spojrzeniach na literaturę, Sienkiewiczowskiej mitologizacji historii, z którą dyskutował w swoich utworach i dziennikach m.in. Witold Gombrowicz oraz budzeniu sumień, ostrej krytyce, pokazywaniu prawdy jako przesłaniu twórczości Żeromskiego wypowiadać się będą: reżyser Krzysztof Zanussi, dr Łukasz Jasina – historyk, filmoznawca, prof. dr hab. Jadwiga Staniszkis – socjolog, Jakub Majmurek – filmoznawca, publicysta, „Krytyka Polityczna”, dr hab. Marcin Napiórkowski – semiotyk kultury, Uniwersytet Warszawski, Michał Szułdrzyński – redaktor „Rzeczpospolita Plus Minus”, L.U.C. – muzyk, tekściarz, producent, Tomasz Grzywaczewski – reporter, pisarz, podróżnik, dr Adam Ostolski – socjolog, publicysta, dr Mikołaj Mirowski – historyk, publicysta, Muzeum Historii Polski oraz Marcel Woźniak – pisarz, autor biografii Leopolda Tyrmanda.
W kolejnym odcinku (13 września o godz. 23:05) w szranki o rząd dusz Polaków staną Tadeusz Dołęga-Mostowicz i Witold Gombrowicz. Gdy książki jednego rozchodziły się w wielotysięcznych nakładach, drugi pozostał kompletnie niezrozumiany. Gdy jeden pisał ostre filipiki przeciwko sanacji, drugi zajmował się maskami, gębami i meandrami ludzkiej natury. Gdy jeden zdecydował się ochotniczo zaciągnąć do Wojska Polskiego, drugi wybrał się w emigracyjną podróż.
Czy łączyło ich cokolwiek poza stolikiem w Ziemiańskiej? Zapraszamy na starcie dżentelmenów przedwojennej Warszawy. Zaproszeni do udziału w programie goście wypowiadać się będą o posądzanym o pisanie literatury „dla kucharek” Tadeuszu Dołędze-Mostowiczu i literackim geniuszu Witolda Gombrowicza.
Bohaterami następnych „Pojedynków stulecia” będą: Marek Hłasko i Leopold Tyrmand, Karol Wojtyła i Leszek Kołakowski, Władysław Reymont i Antoni Słonimski, Władysław Broniewski i Julian Tuwim, Tadeusz Konwicki i Jarosław Iwaszkiewicz, Gustaw Herling–Grudziński i Leon Kruczkowski, Marek Nowakowski i Roman Bratny, Melchior Wańkowicz i Miron Białoszewski, Zbigniew Herbert i Czesław Miłosz, Agnieszka Osiecka i Jacek Kaczmarski, Krzysztof Kamil Baczyński i Zuzanna Ginczanka, Tadeusz Borowski i Zofia Kossak–Szczucka, Stefan Kisielewski i Ryszard Kapuściński, Aleksander Wat i Stanisław Cat–Mackiewicz, Maria Janion i Jarosław Marek Rymkiewicz.
„Pojedynki stulecia” na antenie TVP Kultura w czwartki od 6 września o godz. 22:50 oraz na platformie TVP VOD.
