„Nędzarz i madame” ukazuje artystyczną i duchową drogę polskiego powstańca styczniowego, artysty-malarza oraz dobroczyńcy ubogich – Adama Chmielowskiego, który po latach burzliwej młodości postanawia porzucić swoje dotychczasowe życie, a świat poznaje go, jako Brata Alberta.

Buntownicza natura oraz niezgoda na zło i cierpienie sprawiają, że ucieka fortelem z carskiej niewoli ukryty w trumnie. Po osiągnięciu sławy porzuca sztukę, aby służyć ludziom. Jego tragiczny los wieńczy załamanie, wydalenie z zakonu jezuitów oraz zamknięcie w zakładzie dla umysłowo chorych. Wkrótce jednak odrodził się i powrócił, jako Brat Albert – przyszły święty. Filmową historię jego życia dopełniają losy sławnych przyjaciół i artystów – Heleny Modrzejewskiej i Józefa Chełmońskiego.

Autorem scenariusza i reżyserem filmu jest Witold Ludwig, twórca filmu „Zerwany kłos”. W rolach Adama Chmielowskiego i Brata Alberta występują Piotr Zajączkowski („Żeby nie było śladów”, „Żużel”, „Zerwany kłos”) i Krzysztof Wakuliński („Skorumpowani”, „Wielka wsypa”, „Ucieczka z kina Wolność”). Partnerują im m.in.: Magdalena Michalik („Zerwany kłos”), Tomasz Błasiak („Układ”) oraz Mariusz Saniternik („Republika Dzieci”), Paweł Tchórzelski („Zerwany kłos”), Lech Dyblik („Sonata”), Radosław Pazura („Mecenas Porada”), Jarosław Gajewski („Kamerdyner”) oraz Witold Bieliński („Syberiada polska”). Film wyprodukowała Fundacja Lux Veritatis.

Losy Chmielowskiego zawierają ogromny potencjał inscenizacyjny i dramaturgiczny: posępne lasy powstańcze, barwne oraz rojne salony i teatry, zatęchłe podwórza bezdomnych, mistyczny klasztor, dojmujący zakład psychiatryczny oraz epicka przyroda – na tym tle film niesie uniwersalne przesłanie o wielkich walorach humanistycznych i etycznych, takich jak afirmacja wolności, czy prometeizm. Losy Chmielowskiego są tematem oryginalnym i nowatorskim, niewyczerpanym dotąd, ani w kulturze wysokiej, ani popularnej. Biografia Chmielowskiego par excellence nie była dotąd podejmowana przez rodzimą kinematografię. Filmowe i teatralne adaptacje: „Brata naszego Boga” zamykały się w obrębie dramatu Wojtyły, nie dotykając biografii Chmielowskiego - Witold Ludwig.

Muzycznym dopełnieniem filmu jest utwór „Wciąż pytasz czemu” w wykonaniu Andrzeja Lamperta, solisty Opery w Gratz w Austrii. Autorem muzyki jest Jakub Lubowicz. Witold Ludwig napisał słowa piosenki i wyreżyserował teledysk.