Telewizja Polska wyprodukowała dokument „Zagadka Heweliusza” o zatonięciu promu Jan Heweliusz na Bałtyku. Film przybliża przyczyny tej największej tragedii w powojennych dziejach polskiej żeglugi i obala liczne teorie spiskowe na jej temat. Jednak największą siłą produkcji o katastrofie ze stycznia 1993 roku są nieznane szerokiej publiczności wypowiedzi osób, którym ta tragedia odmieniła życie. Premiera „Zagadki Heweliusza” w niedzielę, 9 listopada 2025 o godz. 13.10 w TVP1 i TVP VOD.
Bohaterami „Zagadki Heweliusza” są m.in. ocalali z katastrofy Bogdan Zakrzewski, Jerzy Petruk i Janusz Lamek, który po raz pierwszy publicznie zabiera głos nt. temat; Tadeusz Jurkiewicz, który pracował przy budowie statku; Romuald Oziewicz – przedstawiciel armatora Euroafrica Linie Żeglugowe oraz Zbigniew Bielewski – drugi oficer bliźniaczego promu Mikołaj Kopernik, świadek katastrofy. Wszyscy przedstawiają nieznane dotąd szerzej fakty. W filmie wypowiada się także Adam Zadworny, autor książki „Heweliusz. Tajemnica katastrofy na Bałtyku”, który przez lata dokumentował temat.
– W „Zagadce Heweliusza” zestawiam krążące od lat plotki i teorie spiskowe na temat katastrofy z wypowiedziami kapitanów i licznymi dowodami. Rozmawiam też z ocalałymi świadkami, których niezwykłe relacje są jednym z najważniejszych elementów filmu. Te opowieści pokazują, że zatonięcie Heweliusza było z jednej strony efektem wielu nieszczęśliwych wypadków i zaniedbań technicznych, a z drugiej – ogromną ludzką tragedią – mówi Ernest Saj, reżyser filmu.
– Poprzez ten dokument włączamy się w ogólnopolską dyskusję wokół Heweliusza, która znów ożyła i rzuca nowe światło na okoliczności zdarzenia. W centrum filmu stawiamy człowieka i jego wspomnienia. „Zagadka Heweliusza” oddaje głos tym, którzy wciąż mają o tej tragedii dużo do opowiedzenia. To tragedia ludzi morza, ale także rodzin zmarłych, która znów domaga się refleksji. Wartość filmu leży przede wszystkim w wypowiedziach świadków katastrofy, którzy nie mieli jeszcze okazji wypowiedzieć się w mediach – mówi Piotr Maślak, odpowiedzialny za produkcję po stronie Telewizji Polskiej.
Prom Jan Heweliusz zatonął na Morzu Bałtyckim w nocy z 13 na 14 stycznia 1993 roku w pobliżu Rugii. To największa tragedia w powojennych dziejach polskiej żeglugi. W katastrofie zginęło 56 osób.
„Zagadka Heweliusza” – twórcy
scenariusz – Adam Zadworny;
reżyseria – Ernest Saj;
produkcja – Agnieszka Balicka, Piotr Maślak / Agencja Kreacji Publicystyki, Dokumentu i Audycji Społecznych, Telewizja Polska
„Zagadka Heweliusza” w Telewizji Polskiej
premiera:
niedziela, 9 listopada 2025 / godz. 13.10
TVP1 i TVP VOD
powtórka:
poniedziałek, 10 listopada 2025 / 19.00
TVP Dokument
