Hrabia Józef Czapski herbu Leliwa urodził się w 1896 r. w Pradze, zmarł zaś w 1993 r. w Maisons-Laffitte, we Francji. Malarz, rysownik, pisarz, eseista, krytyk – wielki człowiek trudnych czasów, w których przyszło mu żyć. Odznaczony Orderem Virtutti Militari za udział w wojnie polsko-bolszewickiej, więzień obozów jenieckich ZSRR podczas II Wojny Światowej, żołnierz Armii Andersa, major Wojska Polskiego poszukujący „zaginionych" polskich oficerów, ofiar katyńskiej zbrodni. Współtwórca paryskiej „Kultury", intelektualista, który na swej drodze spotkał wybitne postaci swoich czasów: Andersa, de Gaulle'a, Achmatowa, Camus czy Malraux.

Czapski swoją pasję artystyczną realizował studiując najpierw w Warszawie, a później na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie dołączył do grupy tzw. kapistów – pełnych entuzjazmu i otwartych na świat młodych malarzy, którzy w 1924 założyli Komitet Paryski, który umożliwił im artystyczną ekskursję do światowej stolicy sztuki. Wraz z Janem Cybisem, Zygmuntem Waliszewskim czy Arturem Nacht-Samborskim zamieszkał na kilka lat w Paryżu, chłonąc francuski postimpresjonizm, by później przenieść te doświadczenia na polski grunt.

Do Francji wrócił dopiero w 1946 r., stając się znaczącą postacią paryskiej „Kultury", z którą związany był aż do śmierci. Jego eseje publikowały ważne tytuły francuskie, jak „Le Figaro Littraire", „Preuves", „Gavroche" czy „Nova et Vettera".

Twórczość Czapskiego to niezliczone portrety, pejzaże, kompozycje kwiatowe, martwe natury czy studia postaci. W swojej pracowni na piętrze domu przetwarzał w skupieniu najprostsze motywy z życia codziennego, poszukując dramatyzmu i ekspresji poprzez niezwykle sugestywną grę świateł i kontrastowych barw. Choć jego prace oglądać można było na wystawach we Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Brazylii czy Belgii, w Polsce był właściwie nieznany jako malarz. Dopiero po roku 1989 możliwe stało się zaprezentowanie jego bogatego dorobku.

Dokument niemal równolegle będzie miał swoją premierę na kanale ARTE.

Reżyseria i scenariusz: Andrzej Wolski

Zdjęcia: Stephane Rossi, Wiktor Owlasiuk, Andrzej
Wojciechowski, Larissa Kabernik

JÓZEF CZAPSKI – ŚWIADEK WIEKU 1896-1993 premiera 19 października, poniedziałek, godz. 22:55