Wsparty o krzyż i miecz książę Mieszko I, trzymająca zapaloną świecę księżniczka Dobrawa, a w tle wody jeziora lednickiego z wyspą nad, którą krążą orły. Scena na obrazie Jana Matejki „Zaprowadzenie chrześcijaństwa” stała się symbolem dla pokoleń Polaków. Czy rzeczywiście obrazuje ona historię Polski? Najnowsze badania naukowców dzieło wyobraźni artysty potwierdzają tylko częściowo. Wokół najdawniejszej historii Polski i początków chrześcijaństwa na ziemiach polskich nadal toczą się gorące naukowe spory. TVP Historia przedstawia je w cyklu fabularyzowanych filmów dokumentalnych „Tajemnice początków Polski” realizowanym przez Zdzisława Cozaca. „Ukryte gniazdo dynastii” – to próba znalezienia odpowiedzi na pytanie gdzie faktycznie mieściła się piastowska stolica, „Wyspa władców” jest opowieścią o Ostrowie Lednickim i prawdziwej historii piastowskiego grodu. „Krzyż i korona”, najnowszy film z tej serii, zrealizowany z największym rozmachem, powstał z okazji 1050 rocznicy chrztu Polski. W jego produkcję zaangażowały się TVP Historia i TVP1. Dzięki temu możliwe było odtworzenie piastowskich grodów, bitew, dworskich uroczystości oraz scen z codziennego życia w czasach Mieszka I. Komputerowe animacje oraz historyczne rekonstrukcje pozwalają widzom nie tylko poznawać historię ale także poczuć atmosferę sprzed tysiąca lat…

- Chrzest Mieszka I i początki chrystianizacji w państwie pierwszych Piastów, mimo odkryć z ostatnich lat, kryją nadal wiele tajemnic i są przedmiotem naukowych sporów. Chciałem pokazać ówczesne wydarzenia z perspektywy współczesności. Przełamywać stereotypy pokutujące w naszej świadomości – mówi Zdzisław Cozac – reżyser filmu.

O tej najdawniejszej i pełnej nieoczekiwanych zwrotów akcji historii w filmie „Krzyż i korona” opowiadają historycy i archeolodzy, nadal prowadzący badania nad tym okresem w dziejach. Prezentując wyniki swoich badań i spierając się ich interpretację szukają odpowiedzi na pytania: .dlaczego Mieszko I przyjął chrzest - co mógł na tym zyskać, a co stracić, kiedy i gdzie ochrzczono naszego pierwszego historycznego władcę, jakie ślady religii chrześcijańskiej z czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego przetrwały do naszych czasów, dlaczego chrześcijańską stolicą państwa pierwszych Piastów zostało Gniezno, od kiedy nasze państwo nazywa się Polską?

Opinie historyków przeplatają się z fabularyzowaną opowieścią o czasach pierwszych Piastów m.in. przybyciu Dobrawy do Mieszka, bitwie piastowskiego księcia z Wieletami, chrzcie Mieszka, niszczeniu pogańskich „bałwanów”, czy spotkaniu Bolesława Chrobrego z cesarzem Ottonem III w Gnieźnie w 1000 r. Film zamyka scena koronacji Bolesława Chrobrego w 1025 r., która potwierdzała wysoką rangę wczesnopiastowskiej Polski w chrześcijańskiej Europie. Film „Krzyż i korona” jest kolejnym z serii dokumentów pt. „Tajemnice początków Polski”.
Reżyseria: Zdzisław Cozac
Scenariusz: Zdzisław Cozac, dr hab. Błażej Stanisławski
Naukowcy występujący w filmie: prof. prof. Andrzej Buko, Wojciech Fałkowski, Tomasz Jasiński, Tomasz Jurek, Michał Kara, Hanna Koćka-Krenz, Roman Michałowski, Stanisław Rosik, Henryk Samsonowicz, Dariusz A. Sikorski, Jerzy Strzelczyk, Przemysław Urbańczyk.
Producent wiodący: Media Promocja Zdzisław Cozac
Koprodukcja: TVP Historia, TVP1