W ramach cyklu „Tajemnice początków Polski” TVP Historia przybliża widzom zagadki dotyczące kształtowania się polskiej państwowości w czasach panowania Mieszka I i Bolesława Chrobrego. W kolejnym filmie cyklu, „Z otchłani pradziejów”, Zdzisław Cozac zadaje pytanie o prapoczątki naszego państwa, czyli historię obecnych polskich ziem przed X wiekiem. Film wychodzi od fascynującej i popularnej w kręgach miłośników historii teorii Wielkiej Lechii, mówiącej o istnieniu pradawnego, potężnego mocarstwa Ario-Słowian. Czy jesteśmy – jak argumentują wyznawcy tej teorii – spadkobiercami starożytnego lechickiego imperium, które 3800 lat temu założyli przybysze z terenów dzisiejszego Iranu?
Tezę tę odrzucają historycy, których książki: „Wielka Lechia. Źródła i przyczyny popularności teorii pseudonaukowej okiem historyka“ Romana Żuchowicza i „Fantazmat Wielkiej Lechii“ Michała Wójcika, zainspirowały reżysera do realizacji filmu. W filmie zaprezentowane zostały najnowsze wyniki badań naukowców zajmujących się dziejami Polski. Zdzisław Cozac rekonstruuje dzieje ludów, zamieszkałych nad Odrą i Wisłą od epoki brązu aż do przybycia Słowian w VI wieku. Efektowne inscenizacje, wykopaliska archeologiczne i badania laboratoryjne oraz wypowiedzi wybitnych naukowców pokazują bogactwo kultur i ludów żyjących na ziemiach, na których później powstała Polska.
„Z otchłani pradziejów” Zdzisława Cozacka to kolejna część dokumentalno-fabularyzowanego cyklu popularnonaukowego „Tajemnice początków Polski” realizowanego dla TVP Historia od 2012 roku. Poprzednie filmy „Wyspa Władców”, „Miasto zatopionych bogów”, „Ukryte gniazdo dynastii“, „Krzyż i korona“ oraz „Droga do królestwa“ otrzymały wiele nagród na prestiżowych festiwalach filmów dokumentalnych.
Film powstał dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
„Z otchłani pradziejów”, TVP Historia, niedziela 31 maja, godz. 17.10