Uroczyste obchody 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego uświetni koncert „1863 – Ku Wolności. Koncert inaugurujący obchody 160. rocznicy Powstania Styczniowego” realizowany w ramach programu Niepodległa, który będzie transmitowany z Teatru Narodowego na antenie TVP Historia 22 stycznia o godzinie 19:00. Ponadto w programie TVP Historia znajdą się tego dnia: teleturniej „Giganci Historii”, który przybliży fakty polskiego zrywu powstańczego, film dokumentalny o polskim malarzu „Historia w ożywionych obrazach – Artur Grottger. Kucie kos” oraz przedwojenna ekranizacja powieści Stefana Żeromskiego „Wierna rzeka”. TVP1 i TVP Dokument wyemitują 22 stycznia dokumentalny film Przemysława Bednarczyka pt. „Rok 1863”. W czwartek, 19 stycznia TVP Historia zaprasza na premierowy odcinek publicystycznego cyklu Piotra Gursztyna na temat powstania pt. „1863 Równość, Wolność, Niepodległość”.
19.01, godz. 18:30 – TVP Historia
„1863 Równość, Wolność, Niepodległość”.
Ogromny w skali i liczbie działań zryw, choć zakończył się klęską, był kluczowym doświadczeniem dla pokolenia, które w 1918 roku wywalczyło Polsce niepodległość. W sześcioodcinkowym cyklu rozmów z wybitnymi polskimi historykami Piotr Gursztyn przybliży sytuację polityczną, gospodarczą i społeczną na ziemiach przed wybuchem powstania, jak i po jego zakończeniu. Goście programu przedstawią przebieg walk, organizację i uzbrojenie oddziałów powstańczych, jej przywódców oraz mniej znane wydarzenia z roku 1863.
22.01, godz. 13:00 – TVP 1; godz. 22:00 – TVP Dokument
„Rok 1863”
Film dokumentalny ukazujący sytuację na ziemiach polskich przed powstaniem, jego przebieg oraz skutki. Jaki był ten drugi w XIX wieku zryw: nieprzemyślany, niepotrzebny, niezaplanowany, czy z szansą na powodzenie? Kim byli główni inspiratorzy Powstania Styczniowego, młodymi idealistami czy konserwatywnymi politykami dążącymi do ugody z zaborcą i spokojnego życia? Na podobne pytania spróbują odpowiedzieć twórcy filmu wyprodukowanego przez Telewizję Polską.
Reż. Przemysław Bednarczyk, występują: Albert Pawłowski, Wojciech Twardowski, Danuta Dolecka.
22.01, godz. 14:25 – TVP Historia
„Wierna rzeka”
Bohaterem filmu z roku 1936 jest książę Odrowąż, który wydostaje się z oblężonego obozowiska powstańców, by przekazać ważne dokumenty dyktatorowi Powstania Styczniowego. W czasie ucieczki przed rosyjską obławą zostaje postrzelony i dociera do majątku Niezdoły. Tu troskliwą opieką otacza rannego Mija Brynicka, piękna szlachcianka, która wraz ze starym kucharzem pod nieobecność ojca, który również walczy w powstaniu, zajmuje się dworem. Pomiędzy młodymi rodzi się gorące uczucie. Powstanie toczy się dalej, a zakochanych czeka wiele bolesnych chwil.
Reż. Leonard Buszkowski, występują: Mieczysław Cybulski, Barbara Orwid, Józef Orwid, Kazimierz Junosza-Stępowski.
22.01, godz. 16:10 – TVP Historia
„Historia w ożywionych obrazach – Artur Grottger. Kucie kos”
„Kucie kos” Artura Grottgera to rysunek z cyklu „Polonia” poświęconego Powstaniu Styczniowemu. Praca przedstawia kucie kos bojowych dla powstańczych oddziałów kosynierów. Film Marka Brodzkiego przybliży okoliczności powstania dzieła oraz kontekst historyczny, w jakim znajdowała się Polska tuż przed momentem, kiedy powstańcy zastygli w ramie malarskiego dzieła. Warstwie fabularnej towarzyszą komentarze wybitnych historyków, znawców historii Polski.
Reż. Marek Brodzki, obsada aktorska: Andrzej Kłak, Justyna Kowalska, Jan Marczewski, Adrian Brząkała
22.01, godz. 16:30 – TVP Historia
„Giganci historii – Powstanie Styczniowe”
Tematem teleturnieju TVP Historia będzie Powstanie Styczniowe, które było manifestacją woli Polaków dążących do odzyskania niepodległości. Chociaż z dwustu tysięcy rodaków wcielonych do rosyjskiej armii po Powstaniu Listopadowym, do domu wrócił zaledwie co dziesiąty, to mobilizacja do walki i nadzieja na zwycięstwo były ogromne. Rosja była osłabiona po przegranej na Krymie z Francuzami, Brytyjczykami i Turkami. Do walki o niepodległość Polski stanęło trzysta pięćdziesiąt tysięcy powstańców. Przez półtora roku walczyli z Rosjanami, licząc na poparcie państw zachodnich. Zginęły dziesiątki tysięcy Polaków w walce lub straconych przez zaborcę. Około czterdziestu tysięcy zesłano na Syberię, powszechne były konfiskaty mienia i intensywna rusyfikacja. Jednak walka powstańców wpłynęła na postawy niepodległościowe kolejnych pokoleń, które doczekały wolnej Polski. Przegrane powstanie okupione tysiącami ofiar po latach stało się mitem i inspiracją dla kolejnych pokoleń. „Miało w sobie nieznaną wielkość” – twierdził Józef Piłsudski.
2
2.01, godz. 19:00 – TVP Historia; godz. 22:20 – TVP 1
„1863 – Ku Wolności. Koncert inaugurujący obchody 160. rocznicy Powstania Styczniowego”
Widowisko historyczno-muzyczne to wielowątkowa opowieść o czasach Powstania Styczniowego, realizowana w ramach programu Niepodległa na scenie Teatru Wielkiego w Warszawie. W repertuarze znajdą się oryginalne pieśni powstańcze w nowych aranżacjach Hadriana Filipa Tabęckiego oraz premierowe kompozycje do wierszy Marii Konopnickiej, Cypriana Kamila Norwida oraz Adama Asnyka. Warstwę muzyczną uzupełni narracja historyczna przedstawiona w formie animacji oraz nowoczesnej, multimedialnej scenografii. Widowisko w reżyserii Bolesława Pawicy i Marcina Kołaczkowskiego w nowatorski sposób przybliży współczesnemu widzowi realia i klimat największego, polskiego zrywu niepodległościowego XIX wieku. Na scenie wystąpią: Piotr Cugowski, Olga Szomańska, Sławek Uniatowski, Dagadana, Janusz Radek, Marek Bałata, Zosia Nowakowska, Krzysztof Kwiatkowski, Marcin Przybylski, Jarosław Gajewski i inni.
22.01, godz. 20:55 – TVP Historia
„Złota obrączka”
Często w małych przedmiotach zawiera się wielka historia. Jeżeli jest to ślubna obrączka, historia zyskuje wymiar emocjonalny i symboliczny. W tym przypadku właśnie dzięki niej możemy opowiedzieć więcej o postaci niezwykłej. Zygmunt Sierakowski – polski generał, działacz niepodległościowy, dowódca Powstania Styczniowego na Żmudzi – jak wielu polskich patriotów, przeszedł przez śledztwo, zesłanie na roboty przymusowe pod wojskowym rygorem, konspirację i zakończoną śmiercią walkę o wolność. Niewielu dorównywało Sierakowskiemu zdolnościami, pasją, niespożytą energią, rozległymi horyzontami, a także perspektywami kariery. Dzięki talentom dyplomatycznym odnosił sukcesy na arenie międzynarodowej.
Reż. Tomasz Płuciennik, Wojciech Kalwat, Elżbieta Rottermund